Een voor mij vreemde uitspraak. Ik kende het niet. Was het een verspreking, een grap? Een uitspraak van Drees zou het zijn, omstreeks 1950. Gelukkig hebben we de fantastische zoekmachine Delpher.nl om naar de bron van deze uitspraak te zoeken.

En jawel, gevonden in een artikel van “het Dagblad” van 11 september 1948. Enkele dagen na de troonbestijging van Koningin Juliana. Er was feest in het land. Het artikel met de kop Indo-Europaan: “Geen Nederlander in Engere zin” en als onderkop: “Scheiding tussen loot en stam voltrekt zich” verwees naar de woorden van de toenmalige minister-president Drees. Die lieten aan duidelijkheid niets te wensen over.

Geen reden om te feesten voor de Indo-Europeanen in de delegatie bij de troonbestijging van Koningin Juliana. Dit kwam als een harde klap aan bij de gemeenschap van Indo-Europeanen in het toenmalige Nederlands-Indië. Een klap die bij sommigen niet zomaar uit het geheugen verdwenen is.
De daaropvolgende jaren bleek ook de uitwerking van deze uitspraak in het regeringsbeleid.

De commissie Werner

In 1952 verscheen het rapport-Werner, waarin de regering geadviseerd werd, de groep der Indo-Europeanen niet in aanmerking te laten komen voor repatriëring naar Nederland. De Commissie “Ter bestudering van het Indo-Europese Vraagstuk in Indonesië” was een officieel door de Regering op 12 mei 1952 ingestelde commissie onder voorzitterschap van mr. Ph.H.M. Werner. (bron) Zie ook http://myindoworld.com/het-rapport-werner-discrimineert/,  Indisch4Ever en Opgevangen in Andijvielucht
Men zat van regeringswege niet zo op de Indo-Europeanen te wachten. Toch zijn zij er gekomen in de jaren daarna, huis en haard achter zich latend en vol onzekerheid naar een land wat het nieuwe vaderland zou moeten zijn.

Met deze historische achtergrond is te begrijpen dat ook nu nog vaak herinnerd wordt aan die pijnlijke momenten. Zij zijn in het geheugen van de meeste Indische-Nederlanders niet uitgegomd. Ook hedendaagse uitspraken worden gekoppeld aan gebeurtenissen en ondergane bejegening van toen. Misschien dat het helpt dat ook het geheugen van Nederland regelmatig opgefrist wordt.